Байгууллагын түүх             Сумын сургууль анх 1925 оны 8 сарын 20-ны өдөр Хан Тайшир уулын аймгийн яамны тушаалаар Хан Тайшрын буюу “Арын хүрээ”-нээ ”Хүрээ тэнхэм” нэртэйгээр 1 багш, 28 сурагчтай байгуулагджээ. “Хүрээ тэнхим”-ийн хичээлийн байр нь аймгийн хан Д.Цэрэнгомбожавын амьдарч байсан модон байшин байсан бөгөөд суралцагчдын хоолны мах, гурил, будааг сургуулиас хангадаг, түлш түлээг ардын хүчээр бэлтгэдэг байжээ. Анхны сурагчдад монгол хэл бичиг, тооны ухааны, түүхийн хичээл зааж 2 жилээр төгсгөж байв. Энэ үед анхны захирлаар тайж Чогсом, Бигэр номун хан хутагтын шавийн зайсан Батсуурь, бичгийн түшмэл, багш Дэнзэнбалжир,биеийн тамирын багш Аюуш, эмч, лам Давга, галч Соёо бор, Намжил заан, Хүрээ чойжил, Өндөр Баатар, тогооч Гүнгээ, нярав Магсар зэрэг хүмүүс ажиллаж байжээ. Уг тэнхим 1932 онд Арын хүрээнээсээ нүүж Тайшир сумын төв Цагаан-Оломд төвлөрөв.1935 оноос Завхан аймагт харьяалагдах болж, улмаар Цагаан-Оломын бага сургууль болон өргөжжээ.

Харин 1940 онд Говь-Алтай аймгийг сэргээн байгуулахад Тайшир сумын бага сургууль гэгдэж зэргэлдээх Түмэн, Дэлгэр, Жаргалан,Завхан аймгийн Шилүүстэй, Цагаанхайрхан сумдын хүүхдүүдийг хамруулан сургадаг аймгийн томоохон сургуулиудын нэг болсон байв. Тус сургууль 1972 оноос хойш 8 жилийн статустайгаар сургалтын үйл ажиллагаагаа явуулж ирэв. 1980 онд 100 хүүхдийн багтаамжтай хоолны газар, түүнчлэн хоёр давхар дотуур байр баригдсан нь малчин ардын хүүхдүүдийг тохитой сууж, амжилттай суралцах боломжийг олгосон. 1996 оны 9 сарын 27-ны өдөр ашиглалтанд орсон Тайшир сумын сургуулийн хичээлийн шинэ байр юм. Ийнхүү шинэ байртай болсноор анги, танхимын хүрэлцээ, багталцааны асуудал бүрэн шийдэгдэж, багш нарын ажлын байр сурагчдын бие даан суралцах таатай орчин бүрэлдэв. 2010-2012 онд МСҮТ-ийн бичиг хэрэг, компьютер, операторчны ангийг нээн хичээллүүлж 35 оюутанг мэргэжлийн болон 10-р ангийг амжилттай төгсгөсөн байна. 2012-2013 оны хичээлийн жилд бүрэн дунд сургууль болон өргөжиж, анхны 10-р ангийг хүлээн авч 2013-2014 оны хичээлийн жилд анхны 11-р ангийн төгсөлтийг хийсэн ба 2015-2016 оны хичээлийн жилд анхны 12-р ангийг амжилттай төгсөж их дээд сургуульд элсэн суралцаж байна. Сургууль хөгжлийнхөө 90 жилийн хугацаанд 8-9-р ангийг 39 төгсөлт, бүрэн дунд боловсрол олгох анхны төгсөлтөөр 12 сурагчийг өдөр, дүйцсэн хөтөлбөрөөр 1100 гаруй охид хөвгүүдийг бага, суурь, бүрэн дунд боловсролыг олгожээ. Тайшир сумын бүрэн дунд сургууль нь Монгол улсын баатар Д.Хаянхярваагийн нэрэмжит болох үйл ажиллагаа 2015 оны 10 сарын 03-05-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдав. Аймгийн ИТХ-ын 72-р тогтоолоор тус сургуулийг Монгол улсын баатар Д.Хаянхярваагийн нэрэмжит болгосон. Тус сургуулийн хаягийг МУ-ын баатар Д.Хаянхярваагийн чээж баримал гантиг хаяг, стандарт хаягаар шинэчлэн сольж байрлуулав. Одоо тус сургуулийн 12 бүлэгт 110 гаруй сурагч суралцаж байна. Тус сургууль нь удирдах ажилтан 3, багш сурган хүмүүжүүлэгч 16, үйлчилгээний ажилтан 7 нийт 26 хүний орон тоо бүтэцтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Сургуулийн захирлаар Ш.Даваасүрэн, сургалтын менежер АБТА Д.Цэвгээ, нийгмийн ажилтан АБТА Н.Даваахүү, дизайн технологийн багшаар АБТА С.Нэмэхбаатар, бага ангийн багшаар АБТА С.Алтанцэцэг, АБТА бага ангийн багш Д.Эрдэнэчимэг, хими биологийн багшаар АБТА Ц.Цэвээндулам, нийгмийн ухааны багшаар АБТА В.Энхтуяа, Монгол-Англи хэлний багшаар Ц.Должинжав, НТБН-ийн багш, бичиг хэргийн ажилтнаар Б.Нарантунгалаг, англи хэлний багшаар Д.Ганбаатар, бага ангийн багшаар В.Бизьяа, бага ангийн багшаар Ш.Цэрэндэжид, монгол хэл уран зохиолын багшаар Х.Атарцэцэг, математикийн багшаар Ж.Мядагмаа, бага ангийн багшаар Ч.Бямбадорж, технологийн багшаар Л.Доржханд, физик, мэдээлэл технологийн багшаар Л.Мөнгөн-Өлзий, биеийн тамирын багшаар Г.Жамбал, няраваар ХХАА тэргүүний ажилтан Я.Аюуш, жижүүрээр Т.Отгонжаргал, Б.Ганбат, Д.Ичинноров, Г.Алтанцэцэг, тогоочоор Д.Баярмагнай, үйлчлэгчээр Г.Лхамбүтэд нар ажиллаж байна.